गीताई अध्याय सातवा
श्री भगवान्‌ म्हणाले
प्रीतीने आसरा माझा घेउनी योग साधित |
जाणशित्र कसे ऐक समग्र मज निश्‍चित ॥ १ ॥
विज्ञानासह ते ज्ञान संपूर्ण तुज सांगतो ।
जे जाणूनि पुढे येथे जाणावेसे न राहते ॥२॥
लक्षावधींत एखादा मोक्षार्थ झटतो कधी |
झटणाऱ्यांत एखादा तत्त्वता जाणतो मज ॥ 3॥
पृथ्वी आप तसे तेज वायु आकाश पाचवे ।
मन बुद्धि अहंकार अशी प्रकृति अष्ट-धा ॥ ४ ॥
ही झाली अपरा माझी दुसरी जाण ती परा ।
जीव-रूपे जिने सारे जग हे धरिले असे ॥५॥
ह्या दोहींपासुनी भूते सगळी जाण निर्मिती ।
साऱ्या जगास तदू-दवारा मूळ मी आणि शेवट ॥ ६ ॥
दुसरे तत्त्व नाही चि काही माझ्या पत्नीकडे ।
ओविले सर्व माझ्यात जसे धग्यामधे मणि ॥७ ॥
पाण्यात रस मी झालो चंद्र-सूर्यी प्रकाश मी ।
ओं वेदी शब्द आकाशी पुरुषी पुरुषार्थ मी ॥ ८ ॥
मी पुण्य-गंध पृथ्वीत असे अग्नीत उष्णता ।
प्राणि-मात्रात आयुष्य तपो-वृद्धांत मी तप ॥९ ॥
सर्व भूतांत जे बीज ते मी जाण सनातन |
बुद्धिमंतांत मी बुद्धि तेजस्व्यांत हि तेज मी ॥ १० ॥
वैराग्य-युक्‍त निष्काम बळवंतांत मी बळ ।
राहे धर्राने धर्मास ती मी भूतांत वासना ॥ ११ ॥
माझ्यातूनि तिन्ही झाले सात्त्विकादिक भाव ते ।
परी त्यांत न मी राहे ते चि माझ्यांत राहती ॥ १२ ॥
ह्या गुणात्मक भावांनी विश्व मोहूनि टाकिले ।
ज्यामुळे मी न जाणू ये गुणातीत सनातन ॥ १३ ॥
माझी ही त्रिगुणी दैवी माया न तरवे कुणा |
कासेस लागले माझ्या ते चि जाती तरूनिया ॥ १४ ॥
हीन मूढ दुराचारी माझा आश्रय सोडिती ।
मायेने भ्रांत होऊनि आसुरी भाव जोडिती ॥ १५ ॥
भक्‍त चौघे सदाचारी भजती मज अर्जुना ।
ज्ञानी तसे चि जिज्ञासु हितार्थी आणि विव्हल ॥ १६ ॥
ज्ञानी वरिष्ठ सर्वात नित्य-युकक्‍त अनन्य जो ।
अत्यंत गोड मी त्यास तो हि गोड तसा मज ॥ १७ ॥
उदार हे जरी सारे ज्ञानी तो मी चि की स्वये |
जोडला स्थिर माझ्यात गति अंतिम पाहुनी ॥ १८ ॥
अनेक जन्म घेऊनि पावला शरणागति ।
विश्व देखे वासुदेव संत तो बहु दुलैभ ॥ १९ ॥
भ्रमले कामना-ग्रस्त धुंडिती अन्य दैवते ।
स्वभाव-वश होऊनि तो तो नियम पाळिती ॥ २० ॥
श्रद्धेने ज्या स्वरुपास जे भजू इच्छिती जसे ।
त्यांची ती चि तशी श्रद्धा स्थिर मी करितो स्वये ॥ २१ ॥
त्या श्रद्धेच्या बळाने ते त्या स्वरुपास पूजिती ।
मग मागितले भोग पावती मी चि निर्मिल्रे ॥ २२ ॥
अल्प बुद्धीमुळे त्यांस मिळे फळ अशाश्वत |
देवांचे भक्‍त देवांस माझे ते मज पावती ॥ २३ ॥
व्यक्‍त मी हे चि ते घेती बुद्धि-६हीन न जाणुनी ।
अव्यक्त थोर जे रूप माझे अंतिम शाश्वत ॥ २४ ॥
वेढिलो योग-मायेने अंधार चि जगास मी ।
अजन्मा नित्य मी कैसा मूढ कोणी न ओळखे ॥ २५ ॥
झाली जी जी हि होतिल भूते आहेत आज जी ।
सगळी जाणतो ती मी मज कोणी न जाणती ॥ २६ ॥
राग-दवेषांमुळे चित्ती जडला दवंदूव-मोह जो ।
संसारी सगळी भूते त्याने मोहूनि टाकिल्री ॥ २७ ॥
ज्यांनी झिजविल्रे पाप पुण्य-कर्मे करूनिया ।
ते दवंद्व-मोह तोडूनि भजती मज निश्चये ॥ २८ ॥
झटती आश्रये माझ्या जरा-मृत्यु गिळावया |
ते ब्रम्ह जाणती पूर्ण तसे अध्यात्म कर्म हि ॥ २९ ॥
अधिभूताधिदैवांत अधियज्ञांत जे मज ।
देखती ते प्रयाणी हि जाणती मज सावध ॥ ३० ॥
अध्याय सातवा संपूर्ण
Hits: 84